Tussen Emily Dickinson en Cherry Duyns

In het Schagense Boekencafé DeLuxe wordt maandelijks een literaire avond gehouden. Oktober was gewijd aan de Amerikaanse dichteres Emily Dickinson (niet persoonlijk present want gestorven op 15 mei 1886), december is er even niets (Sinterklaas vergt al genoeg rijmelarij) en in januari komt Cherry Duyns vertellen wat hij allemaal te vertellen heeft. En dat is veel.

Tussen die twee grootheden in mag ik - Jurriaan - woensdag 24 november een avond culinaire verhalen voordragen. Of eigenlijk: liedjes en verhaaltjes waarin de cirkel als stijlvorm wordt gehanteerd. Vertellingen dus die min of meer eindigen zoals ze begonnen. Net als het leven zelf trouwens: uit stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren.

Maar nog even niet in Schagen, alsjeblieft. Eerst maar eens een paar chansons van eigen hand en hart laten horen, die deze cirkelgang als leidraad hebben. En afleveringen voorlezen uit mijn culinaire gids 'Over de Tong II, íemand moet het doen', die in 2008 verscheen. Daarin is doorgaans hetzelfde kunstje te zien, al zal ik in Schagen - aan de hand van de oude Grieken, het Christendom, de psychologie en de compositieleer, maar dát ga ik hier niet allemaal verklappen - hopelijk 'bewijzen' dat het eigenlijk meer is dan zomaar een kunstje.

Na de pauze zal het programma van Boekencafé DeLuxe gewijd zijn aan verhalen uit 'Het lieve leven van de familie Kaas', het lees-, kook- en smulboek dat ik samen met Neêrlands kaaskeizerin Betty Koster schreef. En alleen praten over kaas (en wijn) is niet genoeg voor een culinair journalist. We gaan dus ook proeven van kaas en nippen van bijpassende dranken. Want dat is toch het lieve leven, zeker ook in Schagen...

Boekencafé De Luxe is gevestigd in 't Oude Slot, Markt 21 te Schagen. De zaal is open om vanaf 19.00 uur, het programma start om 20.00 uur. Kaarten à 7 euro (6 euro voor CJP/Pas 65+) zijn te bestellen via email: josewit@quicknet.nl.

Goed beschouwd

Het is mal hoe een huis - een oud huis, geen premie A-woning - je na jaren nog kan verrassen. Neem Maison Bellevue, toch al weer sinds september 1998 in ons bezit. We dachten dat we elke hoek, iedere vierkante centimeter van het huis wel onder handen hadden gehad. Want overal vind je sporen van ons bloed, ons zweet, onze tranen.

Bloed, zweet en tranen op de balken van het Franse plafond in de woonkamer, dat samen met Peter en Rob eerst helemaal kaal werd geschaafd en inmiddels door Elly weer is geschilderd.
Op de muren, eigenhandig gestuct, die alle kleuren hebben gehad van de regenboog. Totdat Elly Marokkaanse verfpoeders ontdekte en de rust nu lijkt gevonden.
Op de vloeren, waar ooit tegels werden gesopt en geboend, waar vloerdelen werden kaalgeschuurd en gelakt en geschilderd en kaalgeschuurd, totdat er de oude houten delen op werden gespijkerd die ooit het plafond van een Rotterdamse machinefabriek vormden. Zo schrijft het huis nieuwe historie...

Goed, elke vierkante centimeter aangepakt dus, inclusief de haardpartij achter de trouwe Jotul-kachel. Totdat opeens de vraag rees: wat zou er ónder al die stuclagen zitten, onder al die kleuren verf?

's Morgens nog maakten we stomtoevallig foto's van hoe het was (helemaal bovenaan), 's middags namen we beitel en hamer ter hand om achter de façade te kijken. Eerst maar eens een klein hoekje afgebikt en verdraaid, er kwam grijs-geel graniet tevoorschijn. Vervolgens de kangohamer gepakt en - op de pantoffels want het begon zo onschuldig! - de omlijsting met grof geweld te lijf. De steunbeer rechts was al gauw kaal tot op het natuursteen, waaruit bleek dat Maison Bellevue ooit zo'n Bourgondische schouw had gehad, inclusief de granieten 'wangen' waarop vroeger de horizontale balk (vaak van hout, soms van steen) bóven de open haard rustte. Die wangen waren ooit half weggeslagen, de balk boven het vuur werd verwijderd en de hele boel gestuct. Lekker strak...

Na beide staande dragers van de schoorsteen te hebben ontmanteld (letterlijk en figuurlijk), was het de beurt aan de liggende balk, die we er destijds zelf tegenaan bouwden om althans nog een beetje het gevoel van een schouw te krijgen. Onder die halfronde boomstam van ons kwam nog het oude granol te voorschijn, waarmee het huis in 1998 vol zat. Jaren zeventig. Ónder het gepiekte gips bleken grote rossige bakstenen aangebracht, waarmee het oude schoorsteenkanaal werd afgedicht toen de open haard een dichte harad werd. Warme kleuren, die een mooi contrast vormen met het grijze graniet van de zijbeuken.

Maar wat zou er onder het stucsel zitten bínnen de lijsten van de oude vuurplaats? Elly is in zo'n geval nooit te benauwd om dat te onderzoeken. En jawel, ook hier kwam natuursteen naar voren: de oude achterwand van de open haard, geheel opgetrokken uit grote blokken bruingrijs graniet. Met links onderin een dichtgemetselde ruimte. Een oude oven? Neen, volgens vriendin Joke het gat waarin vroeger de nog smeulende takken in werden gelegd waarmee de direct erboven aangebracht broodoven werd heet gestookt. Dikke bossen twijgen verdwenen daarin, totdat de kleine overruimte een hitte had van 350 graden Celsius. Vervolgens werden de smeulende vuurresten eruit geschept en in dat onderste vak gegooid (geen warmte verliezen), waarna het brood in de nog loeihete oven kon worden gaar gebakken.

Enfin, Maison Bellevue heeft nu haar antieke schouw. Een gehavende schouw weliswaar, maar eentje die daardoor des te meer verhalen vertellen kan. Over vroegere culturen en ouderwetse zeden. Over veranderde gewoonten en modernere smaken. Goed beschouwd: verhalen over het leven zelf.

PS. Het was geen goed idee om de kachel aan te steken tijdens de ontmanteling van de schouw...

Een tuiltje reacties van onze gasten

Ofschoon we momenteel geen echt gastenboek hebben voor Maison Bellevue of Maison Perdue, laten veel mensen een berichtje achter. Of een presentje. Of een mooie tekening. Of een nostalgische kaart van verliefde duiven op het Place du Tetre in Parijs. Nota bene op de dag dat we twintig dozen 'Le Croix du Tetre' hadden aangeschaft als huiswijn voor 2012?!?


Hartverwarmend al die reacties, die we eigenlijk niet voor onszelf willen houden.


Neem Aafko, Cindy en Niels, die altijd een hartelijke brief achterlaten, compleet met tekening: 'Bedankt voor weer twee fantastische weken in jullie prachtige Maison Bellevue. We zijn erg onder de indruk van de nieuwe bron...'


Marcel en Mirella hadden een week lang slecht weer, maar vonden het toch fijn. 'De extreme koude (5 graden!) werd verlicht en verwarmd door jullie hartelijkheid en warme zorg, in de vorm van voldoende hout, petroleum, lekkere hapjes en wijn, gezellige momenten!'


Merel, Kasper en de kleine Karlijn hadden juist goed weer, getuige hun brief: 'Wat een geweldige vakantie hebben we mede dankzij jullie ervaren. Douchen met kip-uitzicht, prachtig weer, een knus huisje, heerlijk welkomstdiner, ultieme rust en gastvrijheid. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.'

Van Frans Tromp, één van de beste trekzakspelers van Nederland, kreeg ik harmonicalessen als dank voor het verblijf in Perdue.


En Stella en Clemens uit Heemskerk, voor de tweede keer bij ons met hun ouders Jan en Saskia, maakten prachtige tekeningen en schreven erop: 'Ik vond het heel fijn bij jullie.'

Elise en Jaques 'hebben het heerlijk gehad in het allerliefste huisje van héééél Frankrijk... Jullie hebben voor een idyllische sfeer gezorgd.'

Christ en Karin kwamen aanzetten met een zwaluwnestje als cadeautje, om onze zomerhuisje nóg idyllischer te maken.


Bij Karin en Lex gaat de liefde een beetje door de maag. 'Fijn diner op de aankomstdag en tevens alle kleine attenties zoals wijntje lurken, eitjes en de heerlijke crème brûlée!'


Van Antoine Berghs uit Maastricht, die samen met Myriam in Perdue logeerde, kregen we een schitterend boek cadeau over de gave kunstwerken die Berghs jr. maakt: 'Why return to places while one could proceed endlessly'. Dan denk je: die komen dus niet meer terug, maar dat doen ze juist wel!


Net als vader Piet Berghs en zijn vrouw Leny, in Maison Perdue om hun 40-jarig huwelijk te vieren, die hún indrukwekkende kunstboek meebrachten onder de simpele titel 'Beeldhouwer'.


Marion en Ton waren ook blij: 'Eigenlijk willen we niet meer weg uit jullie prachtige, inspirerende, genoeglijke Maison Perdue.'



Het grappigste presentje kwam wel van Bert en Ira. Stappen we de tuin in van Maison Perdue, staat daar een mevrouw-in-rode-bolletjesjurk gebukt tussen de muntplanten?! Dat is dus Cybille (let op de woordspeling), die Bert zelf maakte. Van de winter overnacht ze even binnen, maar volgend jaar staat ze weer in de tuin. En we hopen dat iedereen een keertje komt kijken!



Bedankt voor alle hartelijkheid!


Elly en Jurriaan